Het kortlevenrisico is het risico dat er meer overlijdens plaatsvinden dan verwacht wat leidt tot hoger dan verwachte uitkeringen en daardoor tot een daling van het kernvermogen. Bij het kortlevenrisico worden alleen de verzekeringen in aanmerking genomen welke aan dit risico blootstaan. Voor DELA is dat vrijwel de gehele verzekeringsportefeuille. Het benodigd kapitaal is gelijk aan de daling van het eigen vermogen als gevolg van een permanente toename van de overlijdenskansen met 15%.

Het langlevenrisico is het risico dat er minder overlijdens plaatsvinden dan verwacht waardoor er juist méér uitkeringen plaatsvinden wat vervolgens leidt tot een daling van het kernvermogen. Bij langlevenrisico worden alleen de verzekeringen in aanmerking genomen die aan dit risico blootstaan. Dit zijn bijvoorbeeld (levenslange) ingegane lijfrentes of tijdelijke verzekeringen met alleen een uitkering op einddatum bij in leven zijn van de verzekerde. Het benodigd kapitaal is gelijk aan de daling van het eigen vermogen als gevolg van een permanente daling van de overlijdenskansen met 20%. Bij het vermogensopbouwproduct van DELA kan er enigszins langlevenrisico zijn. De impact op het vermogensopbouwproduct wordt echter als gevolg van de dekkingsgraadafhankelijke winstdeling (zie C.1.10) mede bepaald door het langleven effect op de gehele verzekeringsportefeuille.

Het invaliditeitsrisico is het risico dat er meer arbeidsongeschiktheid voorkomt dan verwacht. Dit kan het gevolg zijn van een hogere kans op het arbeidsongeschikt worden dan verwacht, maar ook van een lagere revalideringskans. Het benodigd kapitaal is gelijk aan de daling van het eigen vermogen als gevolg van een stijging in de kans op arbeidsongeschikt worden van 35% in het eerstvolgende jaar en 25% in de volgende jaren terwijl de revalideringskansen tegelijkertijd met 20% dalen. DELA kent geen producten welke aan het invaliditeitsrisico blootstaan.

Het kostenrisico is het risico dat de toekomstige kosten hoger liggen dan verwacht. Het benodigd kapitaal is gelijk aan de daling van het kernvermogen als gevolg van een directe stijging van de kosten van 10% terwijl tegelijkertijd de jaarlijkse kosteninflatie met 1% stijgt.

Het onnatuurlijk vervalrisico is het risico dat het onnatuurlijk verval (royement, premievrijmaking & afkoop) afwijkt van de verwachtingen en hierdoor leidt tot een daling van het kernvermogen. Al naar gelang het product kan dat door een lager danwel een hoger dan verwachte onnatuurlijk vervalkans zijn. Het benodigd kapitaal is gelijk aan de grootste daling van het eigen vermogen als gevolg van:

• een stijging van de vervalkansen met 50%;
• een daling van de vervalkansen met 50%;
• een massale afkoop op berekeningsdatum van 40% van de verzekeringen.

Per 31-12-2019 is een stijging van de vervalkansen met 50% leidend binnen de portefeuille van DELA.

Het catastroferisico is het risico dat door een eenmalige stijging van de sterftekansen de uitkeringshoogte stijgt waardoor vervolgens het kernvermogen daalt. Bijvoorbeeld als gevolg van een pandemie. Het benodigd kapitaal is gelijk aan de daling van het kernvermogen als gevolg van een stijging in de sterftekansen in het eerstkomende jaar met 1,5 promille voor die verzekeringen waar een stijging in overlijdenskansen leidt tot verhoging van de technische voorzieningen. Voor DELA Coöperatie is dat de gehele verzekeringsportefeuille.

Het herzieningsrisico is het risico dat herziening van de uitkeringstermijn/hoogte leidt tot een lager kernvermogen. DELA kent geen verzekeringen die zijn blootgesteld aan het herzieningsrisico.

Hierboven staan alle scenario’s benoemd die onder Solvency-II conform het standaardmodel dienen te worden doorgerekend. Ieder voor zich vormen ze het 1 in 200 jaar scenario voor betreffend risico. In de praktijk zullen deze risico’s zich niet allemaal tegelijkertijd manifesteren. Daarom wordt middels de onder het standaardmodel voorgeschreven correlatiematrix een correctie bepaald, het diversificatie-effect.

DELA kent voor een groot deel van haar uitvaartverzekeringen een winstdelingsregeling die afhankelijk is van haar actuele economische positie. Dit wordt uitgedrukt in de dekkingsgraad: de waarde van de in aanmerking komende beleggingen, uitgedrukt in een percentage van de waarde van de verplichtingen. Deze laatste wordt in dit kader bepaald zonder rekening te houden met toekomstige indexatie en zonder de waarde van opties. Met ingang van 2020 keert de verzekeraar volledige winst uit indien de dekkingsgraad gelijk is aan of boven de 210%. Indien de dekkingsgraad gelijk is aan of beneden de 120% ligt dan is er geen ruimte voor winstdeling. Tussen deze grenswaarden wordt er proportioneel winstdeling toegekend. In 2019 en de jaren daarvoor lagen deze percentages hoger: bij 225% volledige winstdeling en beneden 125% geen winstdeling. De aanpassing van deze percentages is in de Algemene Vergadering van DELA besloten. Er wordt vanaf 2020 eerder en meer winstdeling gegeven dan voorheen. De solvabiliteit liet een dergelijke aanpassing toe en ook na deze wijziging blijft de solvabiliteit robuust. De winstdeling is van toepassing op de in aanmerking komende uitvaartkostenverzekeringen in de vorm van een beperking van de jaarlijkse premiestijging.

Als één van schokken zoals genoemd in de voorgaande paragrafen optreedt, heeft dat gevolgen voor de actuele economische positie van DELA en daarmee dus op de dekkingsgraad. Dit houdt in dat de kans op winstdeling in een schokscenario zal dalen, waardoor ook de waarde van die winstdeling zal dalen. Met andere woorden, de technische voorziening voor de winstdeling zal in waarde dalen zodra zich een schok voordoet. Hierdoor wordt de negatieve impact van de schok op het kernvermogen deels verkleind. Dit wordt het verliescompenserend vermogen van de technische voorzieningen genoemd.

DELA maakt gebruik van risicobeperkende maatregelen om de negatieve gevolgen van afwijkingen ten opzichte van de verwachtingen zoveel mogelijk te beperken. Onder deze maatregelen worden geschaard:

• medische acceptatie: deze is er op gericht om de risico’s op individuele basis goed te prijzen en eventueel risico’s uit te sluiten. Gezien de aard van de aangeboden verzekeringen gaat het hierbij om het beoordelen van de gezondheid van de potentiële verzekerde(n);
• schadeafhandeling: deze is er op gericht de schadeafhandeling soepel, kostenefficiënt en gecontroleerd te laten verlopen. Hierbij wordt standaard gekeken naar de uitkeringsoorzaak en eventueel mogelijke verzwijgingen tijdens de aanvraag;
• herverzekering: dit wordt nader toegelicht in C.3.3;
• kostencontrole / begroting en kostenanalyse: de kosten worden jaarlijks in de begroting op kostenplaatsniveau ingeschat. Op maandbasis worden de actuele kostenontwikkelingen gerapporteerd en vergeleken met de begroting. Verschillen worden geanalyseerd en eventuele bijsturingsmaatregelen worden onderzocht;
• dekkingsgraadafhankelijke winstdeling: zie ook verliescompenserend vermogen van de technische voorzieningen (C.1.9) voor een verdere toelichting;
• de zogenoemde premiemaatregel voor de Nederlandse uitvaartverzekeringen. Als over het voorgaande kalenderjaar de gemiddelde 20-jaars rekenrente  lager is dan 1% en bovendien de gemiddelde dekkingsgraad lager dan 120%, wordt automatisch de premie vanaf het eerstvolgende jaar structureel verhoogt met het 75% van het verschil tussen dat 12-maands gemiddelde en 1%. Wanneer de gemiddelde dekkingsgraad 110% is of lager, geldt nog een additionele premieverhoging. Door de premiemaatregel wordt het effect van een lage rente deels gecompenseerd.

Bij de scenarioberekeningen voor het bepalen van het benodigd kapitaal wordt –conform Solvency-II-regelgeving- de wijziging van de risicomarge buiten beschouwing gelaten.

In de navolgende tabel zijn de verzekeringstechnische risico’s ná herverzekering opgenomen voor zover deze op DELA van toepassing zijn. Hierbij zijn 3 kolommen opgenomen te weten “Blootstelling”, “Bruto” en “Netto”. De kolom “Blootstelling” laat zien welk deel van de totale Best Estimate blootstaat aan betreffend risico. Omdat indirect via het verliescompenserende effect van de technische voorzieningen de volledige best estimate gevoelig is voor de schok staat hier steeds de volledige Best Estimate. Assets zijn niet afhankelijk van de verzekeringstechnische schokken.

De kolom “Bruto” laat het vereist kapitaal zien wanneer er géén rekening wordt gehouden met het verliescompenserend- effect van de technische voorzieningen. De kolom “Netto” laat het vereist kapitaal zien waarbij hier wel rekening mee wordt gehouden. In de meest rechtse kolommen zijn de vergelijkende cijfers 2018 weergegeven.

We zien hierbij dat het verliescompenserend vermogen van technische voorzieningen een sterk dempend effect heeft op het vereiste kapitaal. Met name in het kostenscenario en het kortlevenscenario heeft dit een duidelijk effect. Dit wordt veroorzaakt omdat het structureel stijgen van de kosten/overlijdensuitkeringen in belangrijke mate wordt gecompenseerd door de lagere winstdeling en toename van de waarde van de premiemaatregel.

De tabel laat ook zien dat de verzekeringstechnische risico’s zijn toegenomen en dat komt vooral door het toegenomen kostenrisico. In 2019 zijn de veronderstelde toekomstige IT-kosten en  beleggingskosten gestegen, waardoor de exposure voor kostenrisico is toegenomen. Ook de gedaalde rente droeg daaraan bij.

In navolgende grafiek is de opbouw van het netto verzekeringstechnisch risico grafisch weergegeven.

Het renterisico is het risico dat de rentetermijnstructuur wijzigt. Dit heeft zowel gevolgen op de waardering van de rentedragende assets als op de waardering van de technische voorzieningen. Deze waarderingseffecten hebben effect op het kernvermogen. Om het benodigd kapitaal te bepalen worden de waarderingen bepaald op een verlaagde, maar ook op een verhoogde curve. De toe te passen verlaging c.q. verhoging is hierbij vastgelegd binnen de Solvency-II-regelgeving. Om een keuze te maken tussen het opwaartse of neerwaartse scenario wordt gekeken welk scenario de grootste impact heeft in de netto omgeving, dus met medeneming van het verliescompenserend effect van technische voorzieningen.

De impact van het opwaartse en neerwaartse scenario is mede afhankelijk van de absolute hoogte van de rentetermijnstructuur in het basis-scenario. EIOPA verstrekt de rentetermijnstructuur per valutasoort. DELA bezit een substantiële portefeuille vastrentende waarden genoteerd in vreemde valuta. Voor zover de rentetermijnstructuur bij betreffende valuta evenals bij de euro op een laag niveau ligt, zal de impact van de renteschokken nauwelijks afwijken van de schokken in euro’s; de impact van de renteschokken zal dan immers toch op opwaartse schok van 100 basispunten zijn gebaseerd. Bij valuta waar de RTS op een hoger niveau ligt, is er wel een materieel effect in vergelijking met de euro zichtbaar. DELA heeft voor de valuta waarin zij een materiële positie heeft en welke een rentetermijnstructuur in het basisscenario hebben die substantieel hoger ligt dan de rentetermijnstructuur in euro, een berekening doorgevoerd gebaseerd op die afwijkende rentetermijnstructuur en corresponderende schokken.

In onderstaande tabel worden de resultaten van de schokken op de rentetermijnstructuur weergegeven. Het totale effect bestaat uit de waardeverandering in de rentedragende assets verhoogd met de waardeveranderingen in de verzekeringstechnische voorzieningen. In de onderstaande tabel is de blootstelling van de assets weergegeven. De gehele technische voorzieningen zijn direct, maar ook via de winstdeling gevoelig voor de renteschokken.

De mitigerende werking van de premiemaatregel en het winstdelingsbeleid zorgen er per saldo voor dat DELA in de huidige omstandigheden nauwelijks gevoelig is voor de renteschommelingen in de markt.

Het aandelenrisico is het risico dat de aandelenkoersen wijzigen waardoor er een verlaging van het kernvermogen plaatsvindt. Hierbij worden ook risicomitigerende maatregelen zoals eventuele aandelenderivaten meegenomen. DELA heeft sinds 2017 een hedge ter bescherming tegen koersdalingen groter dan 20%. In paragraaf A.3.6 wordt dit nader toegelicht. De aandelenportefeuille wordt verdeeld in twee types aandelen:

• Type 1: Beursgenoteerde beleggingen in aandelen in gereglementeerde markten in landen die lid zijn van de European Economic Area of de OESO;
• Type 2: Overige aandelen: onder te verdelen in infrastructuur, strategische deelnemingen en overige type 2 aandelen.

Het benodigd kapitaal is gelijk aan de daling van het kernvermogen als gevolg van een schok (daling) in de aandelenkoersen. De hoogte van de schokken die moet worden toegepast is voorgeschreven in de Solvency-II-regelgeving. Deze schok bestaat uit een basisschok (Type 1: 39%; Type 2 infrastructuur: 36%; Type 2 strategische deelnemingen: 22%; Type 2 overig: 49%; aandelen die worden aangehouden voor de lange termijn: 22%) verhoogd, in de mate waarop deze van toepassing is, met de door EIOPA maandelijks gepubliceerde symmetrische aanpassing (2019: -0,08%; 2018: -6,34%). DELA maakt geen gebruik van de categorie 'aandelen voor de lange termijn'.

Het vastgoedrisico is het risico dat de vastgoedprijzen dalen waardoor er een verlaging van het kernvermogen plaatsvindt. Het benodigd kapitaal is gelijk aan de daling van het kernvermogen als gevolg van een schok (daling) van de waarde van de vastgoedbeleggingen. De vastgoedschok bedraagt conform Solvency-II-regelgeving 25%.

De vastgoedportefeuille bevat zowel direct vastgoed als beleggingen in vastgoedfondsen. In navolgende grafiek is de portefeuille opgedeeld naar de verschillende soorten vastgoed die DELA Coöperatie in deze portefeuille heeft. In 2019 is een deel van het directe Nederlandse vastgoed afgestoten en dat is grotendeels herbelegd in vastgoedfondsen. Daardoor is de samenstelling van de vastgoedportefeuille in 2019 gewijzigd. Zo is het aandeel in kantoren toegenomen.

De waarde van de vastgoedportefeuille bedroeg per ultimo 2019 € 1.554 miljoen (2018: € 1.538 miljoen), een stijging van 1%.

Het spreadrisico is het risico dat de creditspreads op vastrentende waarden stijgen. Door deze stijging daalt de waarde van de vastrentende portefeuille. Voor dit risico dient kapitaal aangehouden te worden. De vastrentende waarden worden uitgesplitst in:

• obligaties en leningen (in verschillende varianten);
• securitisaties;
• krediet derivaten die niet bedoeld zijn voor hedging doeleinden.

Binnen de voorgeschreven categorisering beschikt DELA alleen over overheidsobligaties en bedrijfsobligaties. Overige producten zijn niet van toepassing.

Het benodigd kapitaal is gelijk aan de daling van het kernvermogen als gevolg van een stijging van de creditspreads. Hiertoe wordt de impact van de gewijzigde creditspread bepaald op het niveau van de individuele obligaties. Deze impact is afhankelijk van het soort obligatie, de marktwaarde, de modified duration en de rating van betreffende obligatie.

In onderstaande grafiek worden de blootstellingen aan vastrentende waarden verdeeld naar sectoren en binnen die sectoren naar rating. De totale blootstelling aan vastrentende waarden bedraagt € 1.950 miljoen (2018: € 1.736 miljoen). Dit komt neer op een stijging van 12% en dat is het vooral het gevolg van waardestijgingen.

De verdeling naar rating is in lijn met vorig jaar, afgezien van beleggingen zonder rating bij financiële instellingen; dat betreft voornamelijk Rabobank-certificaten.
DELA maakt gebruik van de “second best rating”. Hierbij wordt gekeken naar de ratings van de grotere rating-agencies, indien er tenminste twee ratings zijn voor een belegging wordt degene genomen die op een na hoogst is. Dit is conform Solvency-II richtlijnen.

In onderstaande grafiek wordt de verdeling naar regio’s weergegeven. In 2019 is voor staatsobligaties de exposure in Europa verhoogd ten koste van Noord-Amerika en Azië. Aangezien blootstellingen niet noodzakelijkerwijs in lokale valuta zijn, kan hier geen conclusie uit worden getrokken betreffende de verdeling naar valuta.

Valutarisico is het risico dat ontstaat door veranderingen in de volatiliteit en de hoogte van wisselkoersen. Het valutarisico is van toepassing op alle beleggingen in vreemde valuta. Voor dit valutarisico dient kapitaal aangehouden te worden. Bij de bepaling van dit kapitaal wordt gekeken naar het kapitaalvereiste voor een opwaartse valutaschok en het kapitaalvereiste voor een neerwaartse valutaschok. De schok die het meest nadelige effect heeft op de financiële positie is bepalend voor de hoogte van het kapitaalvereiste.

Voor vreemde valuta die niet gekoppeld zijn aan de euro wordt een opwaartse valutaschok van 25% en een neerwaartse valutaschok van -25% gehanteerd. Voor vreemde valuta die gekoppeld zijn aan de euro, worden lagere schokken gehanteerd, conform Solvency-II-regelgeving.

DELA gebruikt valutaderivaten om haar exposure voor het valutarisico te beperken. Het valutarisico binnen de portefeuille vastrentende waarden is in principe 90% afgedekt, met uitzondering van valuta in opkomende markten waarbij hedging een groot deel van het verwacht rendement zou wegnemen. Dit risico wordt dus bewust genomen. Binnen de aandelenportefeuille wordt een gedeelte van het valutarisico bewust geaccepteerd omdat een goed gespreide valutaportefeuille hier werkt als extra diversificatie. Uiteindelijk wordt 50% gehedged, uit onderzoek blijkt dat het meest optimaal hedgepercentage te zijn. Bij dit percentage worden de valutarisico’s in belangrijke mate gereduceerd terwijl er tegelijkertijd voldoende mogelijkheden resteren om met het niet afgedekte deel risico’s te diversificeren. Ook hier vindt hedging alleen plaats als het om significante posities gaat (zijnde boven de 1% van de totale assetmix) en worden de valuta in opkomende markten niet gehedged.

De hedge voldoet aan de voorwaarden zoals Solvency-II deze stelt en kan derhalve mee worden genomen in de berekeningen voor het benodigde kapitaal. De hedge wordt elke 3 maanden afgewikkeld en doorgerold op basis van de actuele beleggingsposities en de contractueel vastgestelde limieten. Er wordt een bandbreedte van +/- 3% gehanteerd voor de hedges van de vastrentende waarde en 5% voor de hedges van de aandelen. Alleen indien de hedgepositie buiten de bandbreedte komt, wordt de hedge tussentijds in principe binnen 5 werkdagen na over- dan wel onderschrijding aangepast.

DELA heeft alleen verzekeringsverplichtingen luidend in euro, derhalve is er geen directe valutaexposure voor de verzekeringstechnische verplichtingen. Door de winstdeling is er indirect wel exposure voor het valutarisico.

In onderstaande tabel worden de valuta met de hoogste netto-exposures op de assetzijde getoond.

Het concentratierisico is het risico dat de beleggingen onvoldoende gespreid zijn, waardoor de gevoeligheid voor een bepaalde specifieke belegging te groot is. Voor de bepaling van het benodigde kapitaal voor het concentratierisico wordt gekeken naar de beleggingen die vallen onder het aandelenrisico, het spreadrisico en het vastgoedrisico. Beleggingen die vallen onder het tegenpartijrisico, worden bij de bepaling van het concentratierisico niet meegenomen.

Binnen de Stuurgroep Beleggingen wordt in het kader van het opstellen / periodiek herijken van de strategische beleggingsmix aandacht besteedt aan de actuele en toekomstige liquiditeitspositie. De actuele liquiditeitspositie wordt gemonitord door de businesscontroller beleggingen. Per ultimo 2019 was er geen concentratierisico op de balans van DELA Coöperatie aanwezig.

Ook voor verzekeringstechnische risico’s en tegenpartij-kredietrisico kan er in principe sprake zijn van concentratierisico’s. Gezien de aard van de verzekeringsdekkingen van DELA (grotendeels uitvaartverzekeringen, blootstelling risicoverzekering is maximaal € 300.000 per verzekerde) en van de tegenpartijen (hypotheekgevers, herverzekeraars, tussenpersonen) is op die gebieden geen sprake van onvoldoende spreiding.

Hierboven staan alle scenario’s benoemd welke onder Solvency-II conform het standaardmodel dienen te worden doorgerekend. Ieder voor zich vormen ze het 1 in 200 jaar scenario voor het betreffende risico. In de praktijk zullen deze risico’s zich niet allemaal tegelijkertijd manifesteren. Daarom wordt middels de onder het standaardmodel voorgeschreven correlatiematrix voor marktrisico’s een correctie bepaald, het diversificatie-effect.

DELA Coöperatie maakt gebruik van risicobeperkende maatregelen om de negatieve gevolgen van economische omstandigheden zoveel mogelijk te beperken. Onder deze maatregelen, welke deels ook al ten behoeve van verzekeringstechnische risicobeperking in paragraaf C.1.10 zijn beschreven, worden geschaard:

• dekkingsgraadafhankelijke winstdeling, zie ook verliescompenserend effect van de technische voorzieningen voor een verdere toelichting;
• premiemaatregel, zie ook paragraaf C.1.10 voor een verdere toelichting;
• afdekking van het valutarisico, zie ook paragraaf C.2.5 voor een verdere toelichting;
• afdekking van het aandelenrisico, zie ook paragraaf C.2.2 voor een verdere toelichting.
  DELA Coöperatie heeft vanaf 2017 het risico op extreme schommelingen in de aandelenkoersen beperkt door het aangaan van een aandelen-tailrisk-hedge.

In de navolgende tabel zijn de marktrisico’s ná herverzekering opgenomen van DELA Coöperatie. Hierbij zijn 3 kolommen opgenomen te weten “Blootstelling”, “Bruto” en “Netto”. De kolom “Blootstelling” laat zien welk deel van de totale beleggingen blootstaat aan betreffend marktrisico. De technische voorzieningen zijn via de winstdeling wederom volledig gevoelig voor alle marktschokken.

De kolom “Bruto” laat het vereist kapitaal zien wanneer er géén rekening wordt gehouden met het verliescompenserend effect van de technische voorzieningen. De kolom “Netto” laat het vereist kapitaal zien waarbij hier wel rekening mee wordt gehouden.

In de navolgende grafiek is de opbouw van het netto marktrisico grafisch weergegeven.

De grafiek laat zien dat het netto marktrisico wordt gedomineerd door het aandelenrisico. In 2019 is het aandelenrisico toegenomen door de stijging van de aandelenkoersen in 2019, waardoor de exposure is toegenomen. Daar komt nog bij dat eind 2018 de aandelenkoersen waren gedaald, waardoor de mitigerende werking van de aandelenhedge toen tijdelijk hoger was. Dat effect is in 2019 verdwenen.

Door het winstdelingsbeleid en met name de premiemaatregel is het renterisico geheel gemitigeerd. Gezien de langlopende aard van de verplichtingen en de strategische assetmix is dit conform verwachtingen.

In de grafiek hieronder is de opbouw van de SCR voor het marktrisico van DELA Coöperatie weergegeven, met als startpunt de SCR voor marktrisico van DELA Natura. De grafiek laat alleen de onderdelen zien waarvan deze SCR van DELA Coöperatie afwijkt van de SCR van DELA Natura.

In vergelijking met de SCR van DELA Natura worden de volgende elementen van de SCR toegevoegd c.q. gewijzigd:

• aandelenrisico gerelateerd aan de deelnemingen binnen DELA Coöperatie;
• vastgoedrisico betreffende de panden van DELA Uitvaartverzorging.

DELA verstrekt via DELA Hypotheken B.V. sinds enkele jaren hypotheken. DELA heeft een bovengrens gesteld ten aanzien van de maximale exposure op hypotheken. De portefeuille beperkt zich tot hypotheken welke onder de Nationale Hypotheek Garantie (NHG) zijn afgegeven. Hierdoor is het kredietrisico beperkt. Ultimo 2019 staat voor € 257 miljoen nominale waarde (2018: € 281 miljoen) aan hypotheken uit. Er heeft tot op heden slechts een beperkte (gedeeltelijke) afwaardering van een hypotheek plaatsgevonden.

DELA bezit derivaten in het kader van haar valutahedge en haar aandelen-tailrisk-hedge. Doel van deze derivaten is het gedeeltelijk afdekken van het valutarisico (valutahedge) dan wel het risico op sterke aandelenschokken. De doorrol van de derivatenposities is in contracten met de uitvoerende partijen vastgelegd, waarbij telkens de actuele balansposities als uitgangspunt dienen. Bij de valuatahedge is er een 3-maandelijkse doorrol. Bij de aandelenhedge zijn er 3 tranches. Elke tranche heeft een looptijd van 18 maanden. Elke 6 maanden expireert één van de tranches en wordt deze doorgerold. De periodieke doorrol dient om de uitstaande financiële posities te beperken én om de hedge periodiek aan te kunnen passen naar de actuele valutaposities dan wel aandelenposities. Zie ook C.2.2 en C.2.5.

Conform Solvency-II-regelgeving wordt bij de berekening van het tegenpartijrisico op derivaten ook het risicolimiteringseffect meegenomen.

De derivatenstrategie wordt binnen de Stuurgroep Beleggingen gemonitord.

DELA heeft een deel van haar portefeuille herverzekerd. Het betreft hier een tweetal portefeuilles:

• een oude portefeuille in run-off;
• de portefeuille “tijdelijke overlijdensrisicoverzekering tegen premiebetaling” in Nederland en Duitsland.

Het betreft hier 2 herverzekeraars welke steeds één van bovenstaande portefeuilles deels herverzekeren.

De herverzekeraars hebben op balansdatum een kredietkwaliteitscategorie 1 respectievelijk 2. Conform Solvency-II-regelgeving wordt bij de berekening van het tegenpartijrisico op herverzekeraars ook het risicolimiteringseffect meegenomen. Het herverzekeringsbeleid wordt eens per drie jaar geëvalueerd op effectiviteit en doeltreffendheid waarna noodzakelijke/gewenste wijzigingen in het nieuwe beleid worden opgenomen.

DELA heeft met ingang van 2016 een portefeuille “securities lending”. Dit houdt in dat aandelen en obligaties tijdelijk worden uitgeleend tegen een vergoeding. DELA blijft hierbij economisch eigenaar. De onderliggende aandelen blijven op de balans staan en worden in de reguliere marktschokken meegenomen. Er ontstaat in de basis een kredietrisico, immers de tegenpartij dient na afloop van de uitleenperiode de aandelen terug te geven. Dit risico wordt gemitigeerd door enerzijds stringente eisen te stellen aan de partijen waaraan wordt uitgeleend, anderzijds door een sterk onderpand te eisen met minimaal dezelfde waarde als de uitgeleende aandelen. De custodian draagt zorg voor deze transacties. Indien een partij haar afspraken niet nakomt, is DELA gerechtigd het onderpand te gelde te maken. Het onderpand voldoet aan de eisen zoals gesteld in artikel 214 van de uitvoeringsmaatregelen. Conform richtsnoer 8 uit de omgang met markt- en tegenpartijrisico’s in de standaardformule wordt deze positie meegenomen bij de bepaling van het kredietrisico.

Onder “Expected profit in future premiums” (EPIFP) wordt het verschil bepaald tussen de waarde van de Best Estimate op normale grondslagen en de Best Estimate uitgaande van direct wegvallen van de premiebetaling onder gelijktijdige verlaging van de verzekerde aanspraken. Daarbij zijn de aanspraken per polis berekend als het aankopen van premievrije dekkingen met een koopsom ter grootte van de afkoopwaarde van de betreffende polis. Hierbij is verondersteld dat de premievrije aanspraken worden aangekocht tegen actuele Solvency-II-grondslagen. In onderstaande tabel is de waarde na herverzekering per ultimo 2019 weergegeven en ter vergelijking die van 2018.

De EPIFP bevat voor de Nederlandse portefeuille de waarde van de premiemaatregel verlaagd met de waarde van de winstdelingsoptie. Als er geen premie meer wordt betaald, zal er immers ook geen premiemaatregel meer doorgevoerd kunnen worden. De winstdeling zal vervallen aangezien er bij het volledige wegvallen van de premiebetaling geen basis meer voor winstdeling aanwezig zal zijn.

De daling van de EPIFP is voornamelijk het gevolg van de gedaalde rente in 2019.

Het standaardmodel bevat geen uitvaartkosteninflatierisico. Hoewel de verhoging van verzekerde aanspraken grotendeels gefinancierd wordt door behaalde (beleggings)resultaten en premieverhogingen, is dit risico toch van belang. In de ORSA wordt hier dan ook specifiek aandacht aan besteed. Voor de uitvaartkosteninflatie wordt jaarlijks onderzoek uitgevoerd naar het verband tussen de prijsinflatie en de uitvaartkosteninflatie. Hierbij wordt verondersteld dat het verschil tussen de prijsinflatie en de uitvaartkosteninflatie een constante is. DELA heeft enigszins invloed op de ontwikkeling van de uitvaartkosteninflatie en volgt de ontwikkeling van de uitvaartkosteninflatie nauwgezet gedurende het jaar. Tevens is te verwachten dat de uitvaartkosteninflatie zich op de langere termijn in lijn met de prijsinflatie zal gaan bewegen.

Naast de bovengenoemde risico’s erkent DELA een aantal aanvullende risico’s die aandacht verdienen. Dit betreft onder andere het reputatierisico, het strategisch risico en het immateriële-vaste activa-risico. Er stonden eind 2019 geen immateriële vaste activa op de Solvency-II-balans, derhalve bestaat er geen immateriële-activa-risico. Voor de overige risico’s geldt dat deze periodiek door het management beoordeeld worden en dat hiervoor diverse risicobeheersmaatregelen zijn geïmplementeerd. Het resterende risico wordt derhalve als beperkt ervaren en DELA is derhalve van mening dat hiervoor geen aanvullende kapitaal aangehouden hoeft te worden.